In Rome vond van 22 t/m 26 juni de tiende World Meeting of Families (WMOF) plaats. Medewerker Huwelijk en Gezin Elise Bangma-Mertens was met haar man vanuit Nederland afgevaardigd naar deze Wereldgezinsdagen. Zij doet in drie delen verslag van de bijeenkomst: hieronder deel 1.

Vorige maand had ik het privilege om, samen met mijn man Remco, de 10de editie van de Wereldgezinsdagen bij te wonen. Deze dagen vonden plaats in Rome rondom het thema ‘Gezinsliefde: een roeping en weg tot heiligheid’. Het was een hele mooie, bijzondere tijd waarin we heel veel gehoord en ervaren hebben. Sommige dingen moet nog een beetje bezinken, maar ik zou graag een klein verslag geven van onze ervaringen en indrukken.

Het begon allemaal op woensdag 22 juni toen we, na een voorspoedige reis en een kleine toeristische uitstap, werden verwelkomd in de Paulus VI Aula in het Vaticaan. Deze aula is enorm groot en het was indrukwekkend om daar voor het eerst naar binnen te lopen. Maar het was, zelfs voor mijn man die architect is, nog indrukwekkender om in de zaal te zitten met mensen van over de hele wereld. Je weet dat je daar bent met hetzelfde doel en dat is merkbaar. Er was een eenheid in de zaal die de verbondenheid met de Wereldkerk mooi uitdrukte en ook concreet maakte.

Het eerste wat daar op het programma stond was een ‘familiefestival’. Een gelegenheid om het gezin te vieren, met muziek en getuigenissen, in het bijzijn van paus Franciscus. De paus gaf, na de getuigenissen van 5 koppels, een prachtige toespraak waarin hij allereerst de gezinnen wilde bemoedigen om samen op weg te gaan: samen als koppels, samen in het gezin, samen met andere gezinnen en samen met de Kerk. Hij sprak ook zijn hoop uit voor een Kerk die is als de barmhartige Samaritaan; een Kerk die nabij komt, die ons helpt om onze weg voort te zetten en een stap vooruit te doen, maakt niet uit hoe klein of groot. Een van de getuigenissen werd gegeven door een Oekraïense moeder en dochter die opgevangen werden door een Italiaans gezin. De paus ging daar in zijn toespraak op in en zei dat ‘verwelkomend zijn’ een oprecht ‘charisma’ is van gezinnen. In het gezin ervaren we wat het betekent om verwelkomd te worden. Welkome en genereuze gezinnen geven ‘warmte’ aan de samenleving, zonder gezinnen wordt de samenleving koud en ondraaglijk. De paus sloot zijn toespraak af met de vraag om, in gebed, na te gaan welke stap de Heer van ons vraagt. Een mooie vraag om de rest van de dagen mee te nemen.

Donderdag begonnen we de dag met de H. Mis in de Sint-Pietersbasiliek; een indrukwekkend en mooi begin van het inhoudelijke programma.

De rest van de dag was volgepland met lezingen en panels. De panels waren niet interactief, dus er was vooral eenrichtingsverkeer. Er werden veel mooie dingen verteld, sommige lezingen/panels wat concreter en praktischer dan andere. Ik moet eerlijk bekennen dat we niet alle panels gevolgd hebben, omdat we ook graag wat tijd wilden hebben om dat wat we gehoord hadden te laten bezinken en er ook in rust met elkaar over te praten. Een lezing die veel indruk op mij maakte was de eerste lezing van een stel uit de VS, Gregory en Lisa Popcak, over de huiskerk en synodaliteit. Als we het hebben over ‘katholieke spiritualiteit’ denken we vaak aan de monastieke en klerikale tradities. Deze tradities zijn heel waardevol, maar soms moeilijk te implementeren in een druk gezinsleven. Gregory en Lisa lieten zien dat er een nieuwe beweging is in de Kerk waar er meer plek komt voor de huiskerk. Ze gaven de volgende definitie voor die huiskerk: een huishouden van personen verenigd met God en met elkaar door het sacramentele leven van de Kerk EN toegewijd aan het naleven van de christelijke visie van liefde in hun relaties met elkaar en met de wereld. Verder spraken ze over een ‘liturgie voor de huiskerk’ bestaande uit 3 rites: 1) christelijke relaties, 2) gezinsrituelen en 3) naar buiten treden. De relatie tussen de drie riten van de liturgie voor de huiskerk is verwant aan de stappen die nodig zijn om vuur te maken: Spark. Kindle. Blaze! De rite van christelijke relaties ontsteekt de vonk (spark) van Gods liefde in huis en vult alles wat een gezin doet met een heilige warmte en genegenheid. De rite van gezinsrituelen voorziet in het aanmaakhout dat het mogelijk maakt die vonk op te vangen en het vuur brandend te houden. De rite van het naar buiten treden zorgt voor licht en warmte die de wereld tot Christus trekt. Elk is essentieel.
Ik hoop dit ‘framework’ toe te kunnen passen in mijn eigen gezin, maar ik wil ook graag onderzoeken hoe we dit in en vanuit het bisdom kunnen toepassen in het pastoraat.

In mijn enthousiasme zou ik elke lezing en panel uitgebreid kunnen beschrijven en uiteenzetten, maar dat is niet helemaal de bedoeling van dit verslag. In de komende maanden zullen er dus meer artikeltjes verschijnen waarin ik steeds een bepaald onderwerp wat verder uitlicht. Maar ik zal proberen in het kort nog wat meer te vertellen over wat we verder gehoord en gedaan hebben.

Het eerste panel sprak over het belang en de noodzaak van de samenwerking en medeverantwoordelijkheid van priesters en echtparen. De roeping tot het priesterschap en celibaat is niet in tegenstelling met het huwelijks- en gezinsleven, maar ze vullen elkaar juist aan in de integrale roeping van de mens om lief te hebben en zijn leven te geven. De roeping van priesters is er een voor gezinnen, maar ook met gezinnen. We kunnen veel van elkaar leren en elkaar helpen in onze dienstbaarheid en missie aan anderen. Ook werd er veel gesproken over het belang van het vormen van gemeenschap. De gezinnen hebben elkaar nodig om verankerd te blijven in het geloof, om menselijk en geestelijk te groeien. Uit veel getuigenissen in die dagen bleek dat de gemeenschap en vriendschap tussen gezinnen onmisbaar is. Dit is niet per se een nieuw gegeven, maar het geeft wel weer aan hoe belangrijk het is om daar, ook in onze eigen parochies, aan te werken.
Het belang van die gemeenschap kwam ook duidelijk naar voren in de lezingen op donderdagmiddag. Een Spaans echtpaar vertelde dat ze het heel moeilijk hadden in de eerst jaren van hun huwelijk en echt behoefte hadden aan begeleiding en gemeenschap van andere (oudere) echtparen. Ze zeiden daarover: “We hadden begeleiding nodig, we wilden ons huwelijk niet alleen goed beleven, maar ten volle.” Het woord accompaniment kwam hier, en ook in veel andere lezingen, naar voren. Ik durf zelfs te zeggen dat dat een beetje de rode draad was in alles wat we gehoord hebben. Het samen op weg gaan, het begeleiden, het naast elkaar lopen op de weg naar persoonlijke en gezamenlijke groei, zowel op menselijk als geestelijk niveau.

In een derde panel werd hier op ingegaan door ook te kijken naar de uitdagingen en moeilijkheden die in een huwelijk kunnen voorkomen. Paus Franciscus zegt in Amoris Laetitia: “De huwelijksvreugde, die men ook te midden van verdriet kan beleven, houdt in dat men aanvaardt dat het huwelijk een noodzakelijke combinatie is van vreugde en inspanning, spanning en rust, lijden en bevrijding, voldoening en zoeken, ongemak en genot.” (AL 126) Helaas is het vaak zo dat juist de inspanning, de spanning, het lijden, het zoeken en het ongemak overheersen, vooral in deze tijd. We moeten naar al deze moeilijkheden en zwakheden kijken in het licht van de roeping tot heiligheid. Maar ook concrete stappen nemen om deze dingen te voorkomen. Een echtpaar uit Zuid-Afrika vertelde rondom dit thema heel openhartig over de omgang met overspel in hun huwelijk. Door concrete stappen te ondernemen hebben ze geleerd om weer opnieuw en beter te communiceren, en uiteindelijk om zichzelf en elkaar te vergeven. Een citaat dat ze daarbij gaven sprak mij heel erg aan: “To forgive is to set a prisoner free – only to realise that the prisoner is me.” Dit kwam in een later panel over vergeving ook terug. Verder vertelden ze ook dat vergeving niet het verleden verandert, maar zeker wel de toekomst. Het was een indrukwekkend getuigenis, waarin je de pijn van het gebeuren wel nog kon voelen, maar waar liefde en vergeving de boventoon voerden.

Verder werd er verteld over een Canadese gemeenschap, speciaal voor alleenstaanden, weduwen en weduwnaars, (hertrouwd) gescheiden mensen en samengestelde gezinnen. Deze spirituele familie, die ze Famille Solitude Myriam noemen, wandelt samen in liefde en respect voor alle situaties. Ze streven allemaal naar hetzelfde doel, namelijk God liefhebben met heel hun wezen en elkaar liefhebben zoals Jezus ons vroeg. Het bijzondere aan deze getuigenis vond ik het feit dat de gemeenschap volledig achter de Leer van de Kerk staat rondom bijvoorbeeld de onontbindbaarheid van het huwelijk, maar echt een weg heeft gevonden om met al deze mensen mee te lopen, ze te ontmoeten waar ze zijn, ze vanuit hun unieke situatie te begeleiden, zonder te veroordelen maar wel door de waarheid en de liefde te verkondigen. De paus spreekt al een aantal jaar over deze pastorale zorg en ik denk dat deze gemeenschap daar een prachtig voorbeeld van is. Eentje waar ook ik veel van kan leren.

In panel 4 werd de focus gelegd op moederschap en vaderschap. Een Amerikaans echtpaar sprak hier als eerste over en ze zeiden een paar dingen die mij aanspraken. In onze samenleving heerst er soms een angst bij jonge mensen om ouders te worden. Veel jonge mensen hebben geen goed voorbeeld gehad van hun eigen ouders, door drukte of door gebrokenheid. Hoe kunnen we ze hierbij helpen? Het antwoord ligt deels in het bekende woord accompaniment. We moeten ze begeleiden, ze uitnodigen in onze eigen gezinnen en ze laten zien hoe het kan zijn. Dat betekent niet dat wij perfect zijn en dat hoeft gelukkig ook niet. Een Spaans echtpaar gaf een getuigenis over hun vader- en moederschap in een gemeenschap van families, waarbij er ruimte is voor veel mensen om te komen eten, om te blijven slapen, om gemeenschap te ervaren met anderen. Dit echtpaar heeft ook twee pleegkinderen die geadopteerd gaan worden. Het was een mooi verhaal over gastvrijheid waarin het echtpaar zei dat ze een “verwelkomende familie kunnen zijn, omdat ze zelf als eerst verwelkomd zijn door Jezus en Zijn liefde.” Een laatste getuigenis in dit panel werd gegeven door een Italiaans echtpaar van wie het vijfde kindje geboren is met het Syndroom van Down. Het was een inspirerende, krachtige, maar realistische getuigenis over ‘ja’ zeggen tegen het leven, met alle moeilijkheden en uitdagingen.

Op donderdagavond waren we uitgenodigd voor een concert in het Lateraans Paleis, naast de basiliek van St. Jan van Lateranen. We hadden hierbij ook de mogelijkheid om op ons gemak de basiliek te bezoeken en daarna dus te genieten van een klassiek concert ‘The Joy of Music’, door het Filarmonica Marchigiana. Het concert vond plaats in de buitenlucht op de binnenplaats van het Lateraans Paleis. Een unieke, mooi verzorgde en ontspannen avond!

De volgende delen van dit verslag van de Wereldgezinsdagen komen binnenkort online