Dag vier van de Romebedevaart stond in het teken van de Eucharistieviering van alle Nederlandse pelgrims in de Santa Maria Maggiore, de belangrijkste Mariakerk van Rome. Ook daar gingen de pelgrims door de Heilige Deur om vervolgens langs het graf van paus Franciscus naar hun plaatsen te lopen. De Nederlandse bisschoppen gingen deze middag kort gezamenlijk naar het graf van Franciscus.

Foto: Ramon Mangold

Foto: Ramon Mangold

De verschillende Utrechtse deelgroepen hadden ‘s ochtends een wandeling met diverse kerkgebouwen op het programma staan, die al dan niet gedeeltelijk werd gelopen. Eén van die kerken was de San Clemente basiliek, in het verleden de titelkerk van zowel kardinaal De Jong als kardinaal Simonis. Deze kerk uit de vierde eeuw is één van de oudste kerken van Rome. Door de eeuwen heen zijn er maar liefst vier lagen op elkaar gebouwd, de pelgrims bezochten op deze dag de bovenkerk. Daar trekken met name de apsis en de triomfboog de aandacht, deze hebben fraaie afbeeldingen van mozaïeken uit begin twaalfde eeuw. De apsismozaïek toont centraal de gekruisigde Christus, met naast Hem Zijn moeder Maria en de apostel Johannes.

De pelgrims gingen ook naar de Sint Jan van Lateranen en het naastgelegen baptisterium (doopkapel) uit de tijd van Constantijn de Grote (vijfde eeuw). Middenin deze doopkapel is een groot doopvont waarin volwassenen door onderdompeling gedoopt werden. Sommige groepen gingen ook door de Heilige Deur van de Sint Jan van Lateranen, waar de wachttijd minimaal was.

‘s Middags vierden de 1.100 pelgrims de Eucharistie in de Santa Maria Maggiore. Net als bij de Sint Pieter een dag eerder legden ze eerst een korte route af om door de Heilige Deur (en de bewaking) te gaan.

Foto: Ramon Mangold

Foto: Ramon Mangold

Pastor Tilma, foto: Ramon Mangold

Foto: Ramon Mangold

Hoofdcelebrant mgr. Woorts (bisschop-referent voor bedevaarten) noemde het in zijn inleiding van de viering “een voorrecht om nu de Eucharistie te vieren in één van de vier hoofdkerken van Rome, de pauselijke basiliek Santa Maria Maggiore ofwel Heilige Maria, de Meerdere … ‘de Meerdere’ omdat van de 80 Mariakerken die er in Rome zijn, deze de belangrijkste en de oudste Maria-kerk is, gebouwd in de vijfde eeuw.”
Hij zei dat dit zeker voor Romeinen een zeer geliefde kerk is vanwege de icoon van Maria met Kind die er in de zijkapel reeds eeuwenlang vereerd wordt onder de titel ‘Salus Populi Romani’ ofwel ‘Heil van het Romeinse volk’. Mgr. Woorts: “Het was bij deze Maria-icoon dat paus Franciscus de ochtend na zijn verkiezing 12 jaar geleden kwam bidden om zijn pontificaat onder haar bescherming te plaatsen – als een zoon bracht hij bloemen voor haar mee. Het was ook de icoon waar hij graag kwam bidden en waar hij dichtbij begraven wilde worden, hetgeen afgelopen zaterdag is gebeurd.”

Foto: Ramon Mangold

Foto: Ramon Mangold

In zijn preek herinnerde mgr. Woorts eraan dat “op basis van de Heilige Schrift vanaf de eerste eeuwen van de christenheid oecumenische concilies verwoord hebben wie Jezus Christus ten diepste is. Hij is God en mens tegelijk. Eén Persoon met een goddelijke en een menselijke natuur. In Hem is de eeuwige onzichtbare God, de Schepper van hemel en aarde, die zich aan het volk Israël heeft geopenbaard, voor ons mens geworden in het Kind van Maria.”
“Als ‘Moeder van God’ roepen wij Maria vooral aan in het Weesgegroet, zij die door Jezus aan het kruis ook aan ons is gegeven als moeder,” aldus mgr. Woorts. “Maria mocht in haar schoot God zelf ontvangen. Dat is niet te bevatten met ons menselijk verstand. Haar Kind is van de Heilige Geest, zonder de tussenkomst van een man. Ja, want ‘voor God is niets onmogelijk,’ zegt de engel Gabriël tegen Maria (Luc. 1, 37).”
Die uitverkiezing van een Joods meisje uit Nazareth door God ging boven alles en iedereen uit, aldus mgr. Woorts. “Maria werd daarmee bekleed met de grootste waardigheid: zij werd een tempel van Gods aanwezigheid. Daarom ook dat het mozaïek van de annunciatie ofwel de aankondiging van Christus’ geboorte door de aartsengel Gabriël aan Maria op de triomfboog in deze kerk – het is van kort na dat concilie van Efeze in 431, u ziet het helemaal bovenin links – het zo plechtig en verheven toont: Maria als een prinses met goudbrokaat gekleed en getooid met een diadeem, een groot collier om haar hals en parels in haar oren, met een voetbank en engelen als hemelse lijfwachten. De ontwerper van dit mozaïek zal ook geweten hebben dat Maria er zo niet heeft uitgezien in Nazareth, maar het is zo verbeeld om ons te zeggen wie deze jonge vrouw en haar Kind ten diepste zijn. En dat wordt hier getoond met alle aardse luister.”

Mgr. Woorts leidde de pelgrims in zijn preek langs nog een aantal voorstellingen die te zien zijn op de triomfoog in de Santa Maria Maggiore en legde de betekenis ervan uit. “Alles wat op deze triomfboog – die gaat over het begin van Jezus’ aardse leven – te zien is, heeft ook alles met ons van doen. Immers, God is voor ons mens geworden, in het Kind van Maria.” Zo symboliseert de ene groep schapen de christenen die komen uit het Jodendom en de andere groep de christenen die komen uit de andere volken.
“In de doop ligt de belofte voor ons dat we eens met de Heer zullen opgaan naar het hemelse Jeruzalem,” zo zei mgr. Woorts. “Die belofte is hier ook prachtig verbeeld en wel door de mozaïeken in de apsis, uit de twaalfde eeuw: de ontslaping van Maria en haar kroning door Christus, in de hemel. Christus, onze verrezen Heer, heeft Maria op het eind van haar aardse leven met ziel en lichaam ten hemel opgenomen. Daardoor werd haar aardse leven bekroond.
Zij kijkt ons tijdens haar kroning aan. Zo lijkt zij ons te zeggen: die belofte van Jezus is er ook voor jou: dat Hij van ons is heengegaan om voor ons een plaats te bereiden, in het hemels huis van de Vader. Maria, Moeder Gods en onze hemelse Moeder, zegt ons hier: het Kind dat ik eens vanuit de hemel mocht ontvangen in mijn schoot, Gods Zoon, wil jou ontvangen, elke dag van je leven en eens helemaal in de ‘hemelse schoot’.”

Foto: Ramon Mangold

Foto: Ramon Mangold

Jolanda Dirksen (parochie Sint Jan de Doper) ging in 2024 mee met de bisdombedevaart naar Noord-Frankrijk. Dat was zeer goed bevallen en dus schreef ze zich ook snel in voor deze Romebedevaart. “Het Heilig Jaar is een speciale gelegenheid om naar Rome te gaan. Het bevalt goed, waarbij vooral vanmiddag bijzonder was. Toen ik in de Santa Maria Maggiore door de Heilige Deur ging en mijn hand er even op legde, voelde ik iets. Nu ik het vertel raak ik weer geëmotioneerd. Het ontroert me echt en dat gevoel had ik gisteren niet bij het binnengaan door de Heilige Deur van de Sint Pieter – daar had ik het eerder verwacht. Vanmiddag heb ik bij het binnengaan door de Heilige Deur opnieuw gezegd wat ik los wilde laten en er gebeurde iets, wat weet ik niet precies. Maar het was bijzonder.”
“Ik was zeventien jaar geleden ook al eens in Rome, maar dat was met een culturele reis. Toen bezochten we ook veel kerken maar dit is toch anders. Zo zijn de vieringen tijdens deze bedevaart erg mooi. Dat je met je eigen groep van het aartsbisdom hier de Eucharistie viert op bijzondere plekken is mooi om mee te maken. Wat ik mee terug neem naar Nederland? Dat je tijdens een bedevaart dus geraakt kunt worden door iets, al weet ik niet precies wat het is. En de saamhorigheid, die ervaar ik ook heel sterk. Een bedevaart is met een lach en een traan maar als pelgrims heb je dezelfde interesses en hetzelfde doel. Dat gevoel van saamhorigheid neem ik zeker mee terug.”

Lees hier de preek van mgr. Woorts

Gezinsprogramma
Vanuit het gezinsprogramma vertelt Elise Bangma-Mertens (medewerker Huwelijk en Gezin van het Aartsbisdom Utrecht) over deze vierde dag van deze bedevaart:
“We hadden vandaag een kleine jarige in ons midden. Met een enthousiast ‘lang zal hij leven’ en 4x hoera begon de dag heel feestelijk. Na het ontbijt gingen we weer met onze eigen chauffeur op pad, deze keer naar het metrostation om voor het eerst met de metro te reizen deze week. De kinderen (en de ouders misschien nog meer) vonden het wel spannend, maar het ging gelukkig heel goed.
Na aankomst op Termini liepen we naar de Basilica S. Maria degli Angeli e dei Martiri. Het interieur van deze kerk is ontworpen door Michelangelo in het exterieur van oude Romeinse badhuizen. Meneer André kon ons weer haarfijn uitleggen waar we in de kerk naar keken.

Hierna liepen we door naar de Santa Prassede, qua interieur en ontwerp volledig tegenovergesteld aan eerder genoemde kerk. In de kerk was er een klein kapelletje met prachtige mozaïeken waar we rustig rond konden kijken.

We hadden om 12.00 uur een tijdslot gereserveerd om de Heilige Deur in de Santa Maria Maggiore te passeren, maar bij aankomst bleek dit niet uit te maken en moesten we achter aansluiten in de rij. Gelukkig kwam er meteen een gebedsverhoring en mochten we met de hele groep een speciale rij in. De kinderen kregen nog een mueslireep van de bewakers en zo stonden we binnen 10 minuten toch bij de Heilige Deur. Binnen konden we plaatsnemen en kregen we een korte uitleg over de Heilige Deur van priester Ad Verest. Hierna hadden we een rondleiding van een Nederlandse gids geregeld. Hij vertelde ons allerlei moois over de basiliek. Door Italiaanse logica moesten we tussendoor nog even uit de basiliek, zodat ze alles konden voorbereiden voor de nationale viering. Zo liepen we voor de tweede keer die dag door de Heilige Deur en natuurlijk ook langs het graf van paus Franciscus. Dat was eigenlijk heel mooi, want zo konden we ook twee keer voor hem bidden.

Bij de nationale viering mochten we weer helemaal vooraan zitten en zagen langzaam alle andere Nederlandse pelgrims binnendruppelen. Ook mochten vier kinderen weer de H. Mis dienen en dat vonden ze heel bijzonder om te doen. Mgr. Woorts ging voor in de viering en heette in het bijzonder ook de kinderen welkom, waardoor ze zich extra gezien voelden. Na de H. Mis was het tijd voor een ijsje om vervolgens weer met metro en bus terug te reizen naar de Casa.

Na het diner (met frietjes en cake als toetje) was er nog even tijd om te knutselen en te bouwen aan onze kerk van Lego. Daarna was er weer een verdiepingsavond voor zowel de tieners als de ouders, met deze keer als thema ‘de hoop’. Met de ouders gingen we in op de vraag waarop we nu echt hopen: ons fundament is de persoon van Jezus Christus, Zijn lijden, dood en verrijzenis. Ook dachten we samen na over tekenen van hoop in ons leven, in ons gezin, in onze tijd. En we kwamen tot de conclusie dat die er genoeg zijn en dat we ze ook mogen benoemen.
Met de tieners speelden we het spel ‘hoop doet leven’. Allerlei opdrachten, zowel individueel als met zijn allen. Aan het eind nog een mooi gesprek over alles wat we tot nu gedaan hebben. De mooie vraag kwam of we morgenavond nog een keer de tieneravond van maandag konden doen. Helaas, morgen hebben we als afsluiter een bonte avond, maar dat wordt ook heel leuk. Het was weer een prachtige dag om zeer dankbaar voor te zijn en met heel veel vreugde op terug te kijken!”

Foto geheel linksboven: Ramon Mangold