Deze dag “is het hoogtepunt van onze bedevaart in het Heilig Jaar,” zoals kardinaal Eijk zei in zijn welkomstwoord van de Eucharistieviering in de Sint Pieter op dinsdag 29 april. “We hebben onze biddende tocht naar de Sint Pieter afgelegd achter het kruis van Jezus, we keken aan tegen het beeld van de hoop, het logo van het Heilig Jaar van de Hoop en we willen ons tijdens deze bedevaart daarvan laten vervullen. Heel in het bijzonder nu we de Mis hebben in de Sint Pietersbasiliek.”

Kardinaal Eijk riep in herinnering “dat we in de negendaagse periode van rouw voor de paus zijn. We bidden graag voor de paus dat hij in het huis van de eeuwige Vader gelukkig mag zijn en uit mag kijken naar de eeuwige verrijzenis.” Hij dankte ook mevrouw Ruigrok, de Nederlandse ambassadeur bij de Heilige Stoel, voor haar aanwezigheid.

Foto: Ramon Mangold

Foto: Ramon Mangold

Voorafgaand aan de viering verzamelden de 1.100 Nederlandse pelgrims zich om 11 uur in de brandende zon aan het begin van de Via della Conciliazione, om vandaar naar de Sint Pieter te lopen en door de Heilige Deur te gaan. Het kruisbeeld ging voorop, gevolgd door kardinaal Eijk en de andere aanwezige bisschoppen, de jongeren, de gezinnen en vervolgens alle andere pelgrims uit de Nederlandse bisdommen. Tijdens deze tocht werd gebeden, slechts onderbroken door een (langdurige) security check. Voor de pelgrims was het binnengaan door de Heilige Deur een indrukwekkend moment, voor sommigen zelfs ontroerend omdat ze ook in hun eigen leven een drempel overgingen. In de Sint Pieter trok onder meer de Pietà van Michelangelo de aandacht.

Foto: Ramon Mangold

Foto: Ramon Mangold

Foto: Ramon Mangold

Foto: Ramon Mangold

Foto: Ramon Mangold

In zijn preek benadrukte kardinaal Eijk dat wij – in tegenstelling tot de Grieken die de apostel Paulus bezocht – “geloven in de verrijzenis van Jezus uit het graf, drie dagen na Zijn kruisdood. Wij geloven dat Hij door Zijn kruisdood de schuld voor onze zonden heeft uitgeboet en ons met Zijn Vader heeft verzoend. En dat Hij door Zijn verrijzenis ons van de eeuwige dood heeft verlost en ook voor ons de eeuwige verrijzenis naar ziel en lichaam mogelijk heeft gemaakt. Wij geloven niet dat de dood en het graf het einde zijn van alles. Wij bestaan, vanaf het moment dat we zijn verwekt, voor altijd. Na de dood gaat onze ziel, als we Jezus gevolgd zijn, naar het huis van de Vader. Wij zien daar God van aangezicht tot aangezicht. Dat is ons geluk, maar niet het volledige geluk. Het volmaakte geluk valt ons pas ten deel als onze ziel door de verrijzenis weer met het lichaam verenigd is en we als een volledige menselijke persoon voor God mogen staan.”
“In het eeuwige leven en in de verrijzenis ligt de meest fundamentele bron voor de hoop die wij als christenen hebben,” zo vervolgde kardinaal Eijk. “Mensen die echt geloven in Christus’ belofte van het eeuwige leven bij God en de verrijzenis sterven vaak met overgave en kalmte. Bij mensen die niet geloven, bestaat dikwijls angst voor de dood.” Zij kiezen vaak voor palliatieve sedatie om niets van het sterven te hoeven merken. “Gelovige christenen kunnen vaak in rust en met overgave de dood in de ogen kijken, juist vanwege het geloof in en de hoop op het eeuwige leven bij God en de verrijzenis,” aldus kardinaal Eijk.
“Over hun sterfbed kan dan een gouden glans liggen, ook al hebben zij een lang ziekbed gehad en hebben zij veel geleden. Wellicht hebt u enigszins de indruk dat er over deze Nederlandse bedevaart een schaduw hangt. U had uiteraard gehoopt paus Franciscus te ontmoeten en te horen, zoals in 2016 wel het geval was.”

Foto: Ramon Mangold

Foto: Ramon Mangold

Foto: Ramon Mangold

Toch is het volgens kardinaal Eijk beter niet bij de gedachte te blijven staan van een schaduw die over deze bedevaart is gevallen: “We kunnen ons ook optrekken aan de gouden glans die ondanks alles op het sterfbed van paus Franciscus lag. Nog voordat hij in het ziekenhuis was opgenomen, maar al aan ernstige kortademigheid leed, schreef hij in zijn boodschap voor Wereldziekendag 11 februari jl.: ‘Ziekte kan een gelegenheid worden voor een ontmoeting die ons verandert, de ontdekking van een onwankelbare rots waaraan wij ons kunnen vastklampen om de stormen van het leven onder ogen te zien: een ervaring die ons, ondanks wat we meemaken en opofferen, sterker maakt, omdat wij ons er meer van bewust worden dat wij niet alleen zijn.’ De hoop op God als een onwankelbare rots, die hij hier als een zieke op weg naar zijn sterfbed tot uitdrukking bracht, was ook voor hem persoonlijk in zijn lijden een bron van kracht. Op Eerste Paasdag verscheen hij voor het laatst op het balkon om ons een Zalig Pasen te wensen. Met de wens Zalig Pasen wordt het verlangen geuit dat ook wij door de verrijzenis van Christus tot het eeuwig leven en de verrijzenis worden gebracht. Dit werd ons toegewenst door een stervende paus. Een stervende paus gaf ons zijn laatste zegen ‘Urbi et Orbi’, dat wil zeggen aan de stad Rome en aan de wereld, dus ook aan ons.”
Kardinaal Eijk: “De paus leefde, was ziek en stierf in de hoop op Christus, de onwankelbare rots, waarop ons leven als christenen is gebouwd. De hoop waarvan hij zelf meermaals zei dat die nooit teleurstelt. De gouden glans die over zijn ziek- en sterfbed lag, straalt ook op ons af. Die gouden glans schijnt ook over onze bedevaart. Laten we in die gouden glans van de hoop de Heilige Deuren passeren die een beeld zijn van Christus, de deur van de schaapstal (Joh. 10,7).”

Foto: Ramon Mangold

Pastoor Marc Oortman (parochie H. Gabriël, rechts op de foto met rode rugzak) is ‘assistent-groepsleider’ in de groep van pastoor Ronald den Hartog. “Ik ben eerder groepsleider geweest in Lourdes, maar dat is toch een andere dynamiek. Daar is het gebied beperkt en is de devotie waar de mensen een binding mee hebben één specifiek verhaal. Hier zijn de mensen vooral erg onder de indruk van de veelheid, zo hoor ik van ze terug. Dat vind ik zelf soms ook een uitdaging: laten we niet teveel zien, is het geen overdaad? Dat is het mooie van Rome, er is veel te zien maar het kan ook teveel zijn.”
De mensen zijn wel echt op zoek naar een bedevaart en niet naar toerisme, zo merkt Oortman. “Ze verlangen naar verdieping en zijn onder de indruk van de vieringen – al zijn die op zich eenvoudig, maar door de omgeving en de fraaie kerken waarin we vieren zijn mensen extra geraakt.”
Sommige pelgrims nemen deel met duidelijke intenties, ze willen iets achterlaten om met iets nieuws te beginnen, vertelt Oortman. “Dat is het voorrecht van groepsleider zijn, dat je als priester ook daarbij aanwezig bent. Je krijgt de verhalen in de schoot geworpen. Het is mooi dat mensen het vertrouwen hebben om hun verhaal te doen.”
Over de persoonlijke betekenis van deze bedevaart tijdens het Heilig Jaar heeft Oortman ‘s ochtends langdurig na kunnen denken terwijl hij stond te wachten om door de Heilige Deur te gaan. “Het Heilig Jaar geeft een bijzondere lading aan deze bedevaart. Ik heb vooral veel gebeden voor de Kerk, in deze tijd van het preconclaaf. Ik heb gebeden voor een goede opvolger van paus Franciscus en voor vrede in de wereld – dat er verandering mag komen. Het is bijzonder om hier te zijn terwijl er geen paus is. We zijn een wereldkerk verzameld onder de paus. Dat die er nu niet is, geeft ons verblijf hier een apart karakter.”

Lees hier de preek van kardinaal Eijk

Gezinsprogramma
Vanuit het gezinsprogramma vertelt Elise Bangma-Mertens (medewerker Huwelijk en Gezin van het Aartsbisdom Utrecht) over de derde dag van deze bedevaart:
“Wat hadden wij vandaag een lange, mooie en indrukwekkende dag! We begonnen al vroeg met het ontbijt, omdat we op tijd met de bus richting Vaticaanstad gingen. Onze chauffeur bracht ons naar de Vaticaanse muur om van daaruit naar de Friezenkerk te kunnen lopen. Daar hadden we de rustig de tijd om alles te bekijken. Daarna hadden we even de tijd voor onszelf. Een aantal van onze groep ging naar het Cimitero Teutonico, de begraafplaats der Duitsers en Vlamingen. Een mooie plek om te zijn en rond te lopen.

Toen was het tijd om ons bij de rest van de Nederlandse pelgrims te voegen. Er werden veel bekenden gezien en we waren onder de indruk van de grote groep pelgrims. Bij het opstellen van de processie voor de Heilige Deur mochten we met de gezinnen achter en naast de bisschoppen lopen. Er was zelfs nog tijd voor een paar vragen aan kardinaal Eijk en hij nam alle tijd om die te beantwoorden.
In processie liepen we dus voorop en dat werd door alle gezinnen enorm gewaardeerd. Er werd onderweg gezongen en gebeden. De passage door de Heilige Deur gebeurde rustig en met concentratie, een heel bijzonder moment om samen mee te maken!

Foto: Ramon Mangold

Foto: Ramon Mangold

Een aantal van de kinderen ging hierna naar de sacristie om de H. Mis te dienen. De andere kinderen en hun ouders mochten helemaal vooraan plaatsnemen in de Sint Pieter, zodat we alles goed konden zien en de H. Mis goed konden meevieren. We werden bemoedigd door kardinaal Eijk in zijn preek. “Jezus is onze vaste rots, onze hoop.” En wat een hoopvolle ervaring om dit met zo veel Nederlandse pelgrims mee te maken!
Na de H. Mis was er tijd om rond te lopen in de basiliek, maar een aantal gezinnen koos er ook voor om de koepel te beklimmen. Wat een gave ervaring en een prachtig uitzicht!

Foto: Ramon Mangold

‘s Avonds terug in de Casa kwam er een gast bij ons eten: pastoor Den Hartog, bisschoppelijk gedelegeerde Huwelijk en Gezin van het Aartsbisdom Utrecht. Hij kwam om ondersteuning te bieden tijdens de Avond van Barmhartigheid. Het Allerheiligste Sacrament werd uitgesteld, met muzikale ondersteuning, en er was de mogelijkheid om het sacrament van de biecht te ontvangen. Daar werd door zowel de ouders als de kinderen dankbaar gebruik van gemaakt. Een zeer waardevolle afsluiting van alweer een fantastische dag!”

In onderstaande video van Katholiekleven.nl vertellen enkele jongeren en jonge gezinnen hoe zij deze bedevaart ervaren en wat ze ervan hopen:

Bekijk ook de videoregistratie van de H. Mis in de Sint Pieter:

Foto geheel linksboven: Ramon Mangold