Momenteel ligt in de Tweede Kamer een initiatiefwetsvoorstel voor tot wijziging van de Embryowet. Dit voorstel werd in 2023 ingediend door de Kamerleden Paternotte (D66) en Hermans (VVD). Het streven is om dit voorstel nog vóór de verkiezingen van 29 oktober 2025 in stemming te brengen. Kardinaal Eijk, referent voor medisch-ethische kwesties namens de Nederlandse Bisschoppenconferentie, licht het voorstel toe en legt uit wat de bezwaren zijn vanuit rooms-katholiek perspectief.

In 2002 werd in Nederland de Embryowet van kracht. Deze wet bepaalde dat experimenten met embryo’s mochten worden verricht, maar dan alleen met restembryo’s (overtollige embryo’s), dat wil zeggen embryo’s die na een kunstmatige bevruchtingsprocedure (IVF) in het laboratorium zijn achtergebleven en niet meer gebruikt worden voor het tot stand brengen van een zwangerschap.

In het voorstel tot wijziging van de wet pleiten D66 en VVD ervoor om het alsnog toe te staan om ook embryo’s specifiek voor wetenschappelijk onderzoek tot stand te brengen, dus los van een bevruchtingsprocedure als IVF. Er zou dan niet langer alleen met restembryo’s worden gewerkt maar met speciaal voor wetenschappelijk onderzoek gekweekte embryo’s. Het voorstel stelt dat dit de beschermwaardigheid voor de te gebruiken embryo’s zou bevorderen en dat de mogelijkheden voor wetenschappelijk onderzoek zouden toenemen, met name waar het gaat om de eerste drie cruciale dagen van een embryo.

Vanaf de conceptie beschermwaardig
Kardinaal Eijk beschrijft eerst het gezichtspunt van de indieners van het initiatiefwetsvoorstel en legt dan uit waarom het gebruik van embryo’s, ook het gebruik van zogenoemde restembryo’s, niet overeenstemt met het katholieke perspectief op de beschermwaardigheid van het menselijk leven. “Het embryo heeft vanaf de conceptie de fundamentele rechten, die alle menselijke personen hebben, waaronder het recht op leven. Het embryo is daarom vanaf de conceptie beschermwaardig evenals alle andere menselijke personen,” schrijft de kardinaal.

Hij zegt dat hoewel het niet bewezen kan worden dat het embryo een menselijke persoon is, het dan toch in ieder geval om een potentiële menselijke persoon gaat. “Als wij het de gelegenheid geven zich verder te ontwikkelen, dan komt uit het embryo een menselijke persoon voort. Vanaf de conceptie hebben wij de rechten van die toekomstige menselijke persoon te respecteren,” aldus de kardinaal, die ook de techniek waardoor het mogelijk is om embryo’s te kweken, in strijd noemt met de rooms-katholieke visie op huwelijk en voortplanting.

Lees hier de complete tekst van kardinaal Eijk.

Foto: Fleur Wiersma