November 2025

Christus, de enige Koning die blijvende vrede garandeert

Wat was voor paus Pius XI de aanleiding om in 1925 het Hoogfeest van Christus, Koning van het Heelal in te stellen? In de jaren twintig leefde men nog in de nasleep van de nachtmerrie van de bloedige Eerste Wereldoorlog. In oktober 1917 ontketende Lenin de Russische revolutie. Door het atheïstisch communisme werd de verkondiging van het christelijk geloof grotendeels onmogelijk gemaakt.

Ook in West-Europa heerste chaos en waren er opstanden na de val van de Duitse en de Oostenrijks-Hongaarse keizer. Het christelijk geloof verloor zienderogen terrein. De secularisatie sloeg toe, vooral onder protestanten, maar ook onder katholieken. Onder de elite in de grote steden werd de seksuele moraal gaandeweg losser.

In zijn eerste encycliek, gepubliceerd in het jaar van zijn aantreden (1922), wees Pius XI daarop. Eén ding stond voor hem vast: na het einde van de oorlog was de ware vrede niet gevonden (Ubi arcano, nr. 76). Hij constateerde tevens dat de revolutionaire geest het gezinsleven had aangetast (Ibid., nr. 12). Pius XI wijst erop dat alleen de vrede die Christus aan Zijn apostelen geeft (Joh. 14,17) blijvend is (Ubi arcano, nr. 33). Wanneer Christus heerst in ons hart, is blijvende vrede mogelijk tussen God en de mensen en daardoor ook tussen ons mensen onderling.

Om katholieken van deze waarheid meer bewust te maken, stelde hij in 1925 het Hoogfeest van Christus, Koning van het Heelal in, en wel op de laatste zondag van de maand oktober, de maand die de communisten hadden gekaapt voor het ontketenen van hun ‘permanente revolutie’, een uitdrukking gemunt door Karl Marx in 1844.

In het gedeelte van het Evangelie dat dit jaar op dit hoogfeest wordt gelezen, horen we hoe Jezus naakt vastgespijkerd aan een kruis hangt, dat Hijzelf op Zijn door geselslagen doorwonde rug naar Calvarie heeft moeten dragen. Jezus is tot op het bot vernederd. Kunnen we in de gekruisigde Jezus nog de Koning van het Heelal herkennen, die blijvende vrede kan garanderen? De overheidspersonen kunnen dat in ieder geval niet en bespotten Hem: “Laat hij zichzelf eens redden als hij de Messias van God is, de uitverkorene!” (Lc. 23,35). En boven Zijn hoofd is het spottende opschrift aangebracht: “Dit is de Koning der Joden” (Lc. 23,38). Het ironische is dat zij juist in hun spot op Jezus de waarheid omtrent Zijn persoon onder woorden brengen. Want Hij is inderdaad de Messias van God, de Redder van zonde en dood en de Koning.
Willen we deel hebben aan de vrede die Christus brengt dan moeten wij Hem ook als de Koning, Messias en Verlosser erkennen. Eén van de twee mannen die samen met Jezus gekruisigd is, doet dat ook en Jezus zegt hem toe: “Vandaag nog zult gij met Mij zijn in het paradijs” (Lc. 23,42). Hoewel die man aan het kruis gruwelijk leed, zal op het horen van die woorden een grote innerlijke geestelijke vrede in zijn hart zijn neergedaald.

Blijvende, ja eeuwige vrede is mogelijk doordat Jezus door Zijn kruisdood en verrijzenis ons heeft verlost van de zonde en de dood en ons tot het eeuwige leven bij God en de eeuwige verrijzenis brengt. Voorwaarde is dan wel dat wij onze handtekening zetten onder het Evangelie, de vredesovereenkomst tussen God en ons in Christus. En dat wij, in tegenstelling tot wat wij vaak geneigd zijn te doen, ook aan die handtekening trouw blijven. We moeten meewerken met Gods genade, naar Christus luisteren en volgens Zijn Evangelie leven. Daarin ligt de enige garantie van eeuwige vrede.

Sinds de jaren zestig beperken in West-Europa de secularisatie en de ondermijning van het gezin (een bitter gevolg van de seksuele revolutie) zich niet langer tot de elite, maar zijn zij massaverschijnselen geworden, in West-Europa maar in hoog tempo ook in andere delen van de wereld. Steeds minder mensen kijken daardoor nog op naar Christus aan het kruis. Als zij nog een kruis zien, dan kijken ze er ook met spot naar of met onverschilligheid.
Echter, alleen Jezus Christus, de Koning van het Universum, kan de blijvende innerlijke vrede garanderen waar we allen persoonlijk intens naar verlangen en de vrede tussen volkeren waar we op dit moment allemaal naar hunkeren.