September 2014

Het Aartsbisdom Utrecht heeft weer een eigen priesteropleiding

In 2009, toen het aartsbisdom een drastische reorganisatie onderging om een faillissement te voorkomen, moest het pijnlijke besluit worden genomen om de eigen priesteropleiding van het aartsbisdom, het Ariënskonvikt, te sluiten. Er waren nog maar heel weinig priesterstudenten over. Op een regenachtige Allerzielen, 2 november 2009, werd dit bericht bekendgemaakt. De overgebleven vier studenten gingen naar het seminarie De Tiltenberg van het bisdom Haarlem-Amsterdam.

Tijden kunnen echter veranderen. Door talrijke gebedsgroepen in ons aartsbisdom is de Heer van het kruis gebeden om nieuwe priesterroepingen. De Diocesane Roepingenraad heeft zich onder de bezielende leiding van rector Kuipers op creatieve wijze en met elan ingezet om roepingen in ons bisdom te wekken. Nu zijn er acht priesterstudenten van het bisdom, van wie er twee studeren aan Bovendonk, het seminarie voor late roepingen van het bisdom Breda. Zes studenten bevolken de nieuwe priesteropleiding, het Ariënsinstituut, in het overgebleven hoofdgebouw van het vroegere Ariënskonvikt aan de Keistraat in Utrecht. Bij hen voegen zich vier priesterstudenten van een Colombiaanse congregatie, de Misioneros de Cristo Maestro. Op zaterdag 30 augustus jl. heb ik hun communauteit in de Van de Weteringstraat in Utrecht ingezegend. Zij nemen deel aan de Eucharistievieringen en het vormingsprogramma van het Ariënsinstituut. Daardoor komt het totale aantal priesterstudenten in ons aartsbisdom uit op twaalf.*

Het Ariënsinstituut, ingezegend op zondag 31 augustus jl., bevindt zich op loopafstand van de Tilburg School of Catholic Theology en Fontys Hogeschool voor Theologie Levensbeschouwing, waaraan onze seminaristen zullen studeren. Beide zijn gevestigd in de oude pastorie van de kathedraal aan de Nieuwe Gracht in Utrecht (enkele huizen verder bevindt zich het collegezalencomplex ervan). Deze instellingen zijn in 2012 verhuisd van de Uithof, de campus van de Universiteit Utrecht, naar de binnenstad. In deze verhuizing en de mogelijkheid voor het aartsbisdom om in de stad Utrecht met een nieuwe eigen priesteropleiding te starten, zie ik een wenk van de Goddelijke voorzienigheid.
Als naam voor onze priesteropleiding is die van mgr. Alphons Ariëns behouden. Dit is bewust gedaan. Priesters hebben bij hun opleiding en vorming tot het priesterschap ook iconen nodig. Dit is op de eerste plaats Jezus, die zij door de wijding in persoon zullen vertegenwoordigen. Vervolgens de heiligen. Een bijzondere icoon voor de priesters van het aartsbisdom is Alphons Ariëns (1860-1928). Deze getalenteerde priester stelde zijn vele gaven in dienst van de verpauperde en onderdrukte arbeiders in Enschede aan het einde van de 19de en het begin van de 20ste eeuw. Hij zorgde voor hun vorming, de verbetering van hun positie en het behoud van hun geloof.

Onze priesters leven in een andere tijd. Overigens is het niet uitgesloten dat de sociale kwestie van de 19de eeuw weer terugkeert. Voor de langdurig werkelozen onder ons is dat nu al het geval. Maar erger is de geestelijke armoede in onze geseculariseerde samenleving, waar er voor God geen plaats meer lijkt te zijn en het geloof in Christus en het gebedsleven zijn verschraald. Alphons Ariëns voorzag onze tijd al in de twintiger jaren van de vorige eeuw. Als bewogen parochieherder nam hij feilloos waar dat het christelijk leven verslapte en de secularisatie begon. Hij vreesde dat door het toenemend hedonisme (genotzucht) een generatie zou opgroeien “die regelrecht in de armen van het moderne heidendom gedreven werd.” Wij kunnen nu waarnemen hoe terecht zijn vrees was. Hij was er vast van overtuigd dat de navolging van Christus zonder zelfverloochening, wilskracht en soberheid niet mogelijk was. Hierin gaf hij als priester zelf het voorbeeld.
De belangrijkste taak van priesters in het huidige tijdsbestek is om door hun verkondiging, de viering van de sacramenten en hun persoonlijk voorbeeld mensen tot een levend geloof te brengen. Daartoe is het nodig dat zij zelf hun kennis van het geloof verdiepen, tot een persoonlijk contact met Christus komen en hun talenten ontwikkelen. Laten we bidden dat ons Ariënsinstituut daartoe in ons aartsbisdom de plek bij uitstek mag worden. En dat onze priesterstudenten zich hier laten vormen tot waardige priesters die naar het voorbeeld van Alphons Ariëns zich met inzet van al hun talenten wijden aan de verkondiging van Christus en Zijn Evangelie in ons aartsbisdom.

* Een dertiende kandidaat doet zijn pastoraal jaar in een parochie van het aartsbisdom.