Februari 2022

Catechese kan het leven van mensen totaal veranderen. Maar dan wel goede catechese

Er zijn van die levensbeschrijvingen die je diep kunnen raken. Dat overkwam mij op de dag dat ik deze column schreef, 8 februari. Op deze dag biedt de Kerk de mogelijkheid om de gedachtenis te vieren van de heilige zuster Josephine Bakhita.

Zuster Bakhita werd geboren rond 1868 in Darfur, een regio in Soedan. Toen ze rond de negen jaar oud was, werd ze bruut overmeesterd door twee gewapende vreemdelingen. Deze twee verkochten haar op een slavenmarkt. Daarmee brak voor haar een periode van zo’n 10 jaar aan, waarin zij meerdere keren op een slavenmarkt verhandeld werd. Een van haar eigenaren tatoeëerde haar door met een groot mes 114 sneden over heel haar lichaam aan te brengen.

Uiteindelijk werd zij gekocht door een Italiaanse consul, die zich haar lot aantrok. Voor het eerst sinds 10 jaar kreeg zij weer een stuk kleding om haar lichaam mee te bedekken. Nadat deze consul in Italië was teruggekeerd, vertrouwde hij haar toe aan een bevriend echtpaar dat in de buurt van Venetië woonde. Dit echtpaar liet haar drie jaar werken als kindermeisje voor hun dochter Alice.

Toen kwam het beslissende moment in haar leven. De moeder van Alice stuurde haar dochter samen met Bakhita naar een college van de zusters canossianessen in Venetië. Bakhita ontving van de zusters voor het eerst van haar leven godsdienstonderricht. Veel mensen die klassiek godsdienstonderricht hebben gehad, spreken daar niet zelden negatief over: er zou hen daarin angst voor de hel en het vagevuur zijn aangepraat. Maar voor Bakhita betekende het godsdienstonderricht een ontmoeting met Christus. Ze leerde Hem kennen en haar hart ontstak in liefde voor Hem. Ze ontving op 9 januari 1890 van de patriarch van Venetië het Doopsel, het Vormsel en haar Eerste Heilige Communie.

Zij werd door het goede godsdienstonderricht dat de zusters gaven een vurige volgeling van Jezus. Door de vele mishandelingen en vernederingen die haar als slavin ten deel waren gevallen, was zij een ernstig psychisch getraumatiseerde vrouw. Doordat ze in het goede godsdienstonderricht Jezus leerde kennen, werd zij van haar psychische trauma’s genezen en werd zij een kind van God. Ze leefde van Gods liefde.

In 1890 verzocht zij de zusters of zij bij hen mocht intreden en dat stonden zij haar toe. Zo werd zij naast kind van God tevens bruid van Christus. Zij kreeg een plaats toegewezen in een klooster in de stad Schio, dichtbij Vicenza. Hier verrichtte zij met grote toewijding eenvoudige werkzaamheden in de keuken en in de sacristie, deed de was en verzorgde de portiersloge. Iedereen hield van haar vanwege haar liefdevolle zorg voor iedereen, haar barmhartigheid, het vreugdevolle geloof in Christus dat ze uitstraalde, en haar humor.

Over haar belagers die haar tot slavin hadden gemaakt en degenen die haar hadden gemarteld zei ze: als ik ze zou tegenkomen, zou ik neerknielen om hun handen te kussen, want als dat niet zou zijn gebeurd zou ik nu geen christen en religieuze zijn. De longontsteking die in 1947 tot haar dood zou leiden, droeg zij in volle overgave op aan Christus, haar bruidegom.

Goede catechese is catechese die mensen tot Christus brengt. Goede catechese brengt mensen niet alleen tot kennis over Christus, maar leert hen ook bidden en van Jezus houden, zodat ze Hem vurig gaan volgen. Catechese moet niet gaan over allerlei spiegelverhalen en vage voorbeelden, maar moet zijn gebaseerd op wat Jezus zelf in het Evangelie vertelt. Want dat is op zich boeiend genoeg voor jong en oud. Catechese die Christus niet centraal stelt, en degenen die haar volgen niet brengt tot een biddend leven en een persoonlijke relatie met Jezus, onthoudt hen iets wezenlijks naar ziel en lichaam. Laat onze catechese in de parochies mensen de vreugde leren smaken van een leven met Jezus, zoals dat bij zuster Josephina Bakhita gebeurde. Want daartoe zijn wij als Kerk op aarde.